Mac-docenten

Wim was de eerste Mac-docent die ik vele jaren geleden in mijn leven tegenkwam. Een fantastische kerel. Zelf was ik ook toen al redelijk stressy om al mijn gedachtenspinsels om te zetten in concrete acties & activiteiten. Wim kon er zo heerlijk relativerend om glimlachen. Zelf ging hij een halfuurtje met z'n leerlingen stevig aan de slag om hun vervolgens alle geheimen van het Zalig Relaxen te onthullen. Een kwisje om een Mars, een rondje sterke verhalen om een Nuts (bestaan die eigenlijk nog?) en een lolly voor een goede mop op het randje. Maar als je hem als leerling echt wilde verleiden, moest je hem een kortingsbon op een Big Mac geven. Dat kon je gemiddelde rap van 5,4 naar de noodzakelijke 5,6 tillen. (Big) Mac Wim was top.

Gisteravond kwam ik opeens de tweede Mac-docent in mijn leven tegen: Fons. Hij is zo anders dan Wim, schat ik in. Mac-Fons wordt zelfs helemaal week van een Apple. Met zijn bedrijf Helikon staat hij scholen bij in het maken van leuk, creatief en innovatief onderwijs, zo heb ik op zijn blog ontdekt. Zijn grootste plezier beleeft Fons in 'het trainen en begeleiden van docenten, scholen, instellingen die moderne media (podcasten, weblogs, web apps, wiki’s etc) in het onderwijs willen inzetten op een zinvolle manier.'

Bracht Big Mac-Wim me vooral het mooie van relativeren bij, Mac-Fons heeft me vandaag geleerd hoe fantastisch betekenisvol en leerlinggericht werken in de praktijk kan zijn. Op zijn blog vind je daarover namelijk een filmpje, dat mij in elk geval heel erg geraakt heeft. Wat mij betreft verplichte kost voor een ieder die onderwijs wil verzorgen dat toekomstproof is. Dit is de link: http://bit.ly/klHUbj

Een dagje NS

Ik had het moeten weten. Gisteren week het weer ietwat af van wat we de laatste dagen aan hemels water gewend waren. Dus was het voorspelbaar: 'het wordt vandaag niet fijn in de trein'.

Het begon al op de heenweg. Ik wist niet wat ik zag. Op stoelen, in overvolle vuilnisbakjes en op de vloer lag een smerige verzameling van afvalresten van drank, voedsel, verpakking en papier. Volgens mij zegt dat iets van twee partijen: het gebrek aan fatsoen bij de veroorzakers, maar zeker ook iets van de servicegerichtheid van de NS. Het vertrekpunt van mijn reis was namelijk een station dat voor deze Intercity even daarvoor de eindbestemming was geweest. Dus had een poetsploeg kunnen voorkomen dat de volgende groep reizigers midden in een onvoorstelbare troep aan hun reis konden beginnen. Vanaf 's Hertogenbosch was dezelfde trein over- en overvol en van vaste reizigers begreep ik dat dit meer regel dan uitzondering is. Door de aanwezigheid van een Jiskefet-achtige stoorzender kon ik ook nog eens het geplande schrijven van een artikel vergeten.

's Avonds werd het nog iets stressvoller. Eerst een melding van tien, toen van twintig minuten en uiteindelijk van meer dan een half uur vertraging. Had de NS deze stress niet opgebouwd maar meteen gemeld, dan was ik iets lekkers gaan eten en had ik een tijdschrift gekocht. Nu werd ik verplicht om in de hitte naar een uitermate irriterende stem (zeker na 19 keer) te luisteren die steeds weer een ander afwijkend spoorboekje voorlas. Vervolgens kregen we halverwege de reis te horen dat dit de onverwachte eindbestemming was vanwege de eerder opgelopen vertraging en dat er zeker nog een nieuwe Intercity bij hetzelfde spoor zou arriveren. Na tien minuten kwam een hevig zwetende NS'er aan ons, de simpele reizigers, vragen waarom we niet IN de trein zaten. Hij werd nauwelijks serieus genomen, totdat 5 minuten later opeens het voorste deel van de mensenmassa aan een sprintrace begon. Lichaamstaal zet blijkbaar veel meer in beweging dan welk omroepbericht dan ook. In geen tijd zaten we allemaal in een andere treincoupé maar gelukkig wel nog met steeds hetzelfde reisdoel.

Er werd gemopperd en heel wat treinleed gedeeld, totdat Hij verscheen. Je zou Hem verwachten in een bakkerij of als besteller van '5 papatjes oorlog, 2 kroketten en een nasischijf'. Als vaandeldrager van de lokale harmonie of met een lot van de Grote Club Actie aan je voordeur. Maar niet als werknemer, die op deze bloedhete dag zijn NS komt redden. Een Reddende Engel tussen de klapdeuren van twee coupés. 'Goedenavond', bulderde hij met een hoog Gaston-volume de benauwde ruimte in. "Zit u nog steeds zo lekker in uw stoel? Die stoelen trekken zich helemaal niets aan van welke vertraging dan ook. Ze willen u alleen maar verwennen. U mag uw kaartje laten zien als u een handtekening van mij wilt. Of een stempeltje. En anders zou ik zeggen: geniet rustig samen verder van deze prachtige reis, waar maar geen eind aan lijkt te komen!"
Dankzij Zijn goddelijke Ingreep werd bij ons allemaal de opgebouwde ergernis omgezet in een relativerende glimlach. Voordat ik het wist, was ik thuis!  

Cultuur & Jongeren

Creativiteit wordt doorgaans gekoppeld aan het vermogen om iets nieuws te bedenken. Sinds internet de mondiale kennis voor een ieder toegankelijk maakt, groeit het besef dat elk kunstje ‘ergens’ al een keer is gedaan. Daardoor krijgt creativiteit ook steeds meer een andere dimensie: het opsporen en herkennen van mooie initiatieven en die vervolgens ook in een andere omgeving tot bloei laten komen.

Een mooi voorbeeld onderging ik gisteren met veel plezier in Glaspaleis SCHUNCK*, het culturele hart van Heerlen. Sinds april hebben vijf jongeren elkaar op deze unieke locatie gevonden in het project ‘Driver’s Seat’. Wat hen bindt, is een gezamenlijke interesse voor cultuur en zeker in deze tijd moet je dat meteen koesteren, zo vinden de mensen binnen SCHUNCK* die zich met cultuureducatie bezighouden.

Drie van de vijf presenteerden zich gisteren aan de buitenwereld door voor de eerste keer een kunstrondleiding te verzorgen. Hoewel ze die nog in een vrij traditionele vorm hadden gegoten – weinig interactief en zonder moderne media - werkten het enthousiasme en de betrokkenheid van Veronique, Jannick en Mike heel aanstekelijk. Hun cultuurambassadeurschap blijft overigens niet beperkt tot het geven van rondleidingen. Ze worden volgens SCHUNCK’s Karin van Meelis (cultuureducatie) heel nauw betrokken bij alle projecten die de cultuurtempel voor jongeren gaat programmeren. Karin: ‘De naam ‘Driver’s Seat’ zegt het al: deze jongeren zitten bij ons echt op de stoel van de chauffeur. Ze mogen niet alleen wat meepraten. Nee, hun visie is richtinggevend voor ons jongerenbeleid.’

Deze opzet is niet nieuw. Het Stedelijk Museum in Amsterdam startte er al in 2008 mee. Alleen de naam is daar anders: Blikopeners zijn 15 Amsterdamse jongeren tussen de 15 en 19 jaar, die dit museum adviseren en zelf activiteiten en evenementen organiseren. Als tegenprestatie krijgen de Blikopeners trainingen op het gebied van samenwerken, presenteren, rondleiden, schrijven, onderzoeken en organiseren. En het is ook nog eens een mooi alternatief voor ‘vakken vullen’, want ze worden er keurig per uur voor betaald. Ook het Stedelijk Museum bedacht deze geslaagde vorm van peer education niet zelf. Een soortgelijk museumproject was al eerder succesvol in New York (www.youth2youth.org) en Londen (http://bit.ly/a3IyLV)

Vandaar de oproep aan creatieve onderwijsmensen en cultuurscouts in andere steden in Nederland om over een eigen invulling van deze geslaagde vorm van peer education na te denken. Ook dat kan een passende reactie op het gedachtegoed van politici zijn, die vinden dat ook op scholen cultuur nog maar met een hele kleine c geschreven mag worden.

Dromen moet

De zon en het lichte briesje spelen ‘wie is het zachtst?’ als ik het bos uitloop, de heuvel af. In het glooiende landschap ligt als een markant baken de leer- en leefgemeenschap ‘De Lefhebberij’. Je kunt het niet missen, je wilt het niet missen. Aan de deur begroet verbindend leider Hems elke docent en leerling persoonlijk. Boven de deur staat groot ‘Welkom’, geflankeerd door een zevenbladige bloem waarvan de onderscheidende kleur van elk blad staat voor een van de intelligenties van Gardner.

Op de trappen voor de leerunits, ontworpen door Marc en Nicole Maurer, ontvangt Joyce een eerste tweet. Ze glimlacht: haar vriendin in Haarlem kondigt aan een tweede, aftands mobieltje naar háár school mee te nemen voor het geval ze betrapt wordt op het gebruik van de iPhone tijdens de les en de docent weer gestrest zal eisen dat zij ‘dat ding’ onmiddellijk moet inleveren. #LOL twittert Joyce terug. Ze checkt of ze de aantekeningen bij zich heeft van het vorige kennisuur geschiedenis waarin zij haar iPhone heeft gebruikt om via iTunes U een college aan de Oxford University over de val van het Romeinse Rijk te downloaden.

In de Mix & Koppelunit schrijven leerlingen uit diverse lagen op de wand allerlei leervragen op. Daarna bepalen ze met wie en hoe ze tot aan de eerste pauze aan een van die leervragen zullen werken. Als ik naar de unit Taal loop, zie ik in de gang aan de wand de enige ‘regel’ die deze leer- en leefomgeving kent: ‘Zorg goed voor jezelf, de ander en je omgeving’.  

Bij ‘Taal’ is het een al bedrijvigheid. Er vinden videoconferences plaats met leerlingen uit China en India. Docent Daniëlle stimuleert op een andere plek leerlingen een mindscape te maken over werkwoordspelling. Eerder die week heeft ze met een aantal leerlingen de officiële, geplastificeerde posters over werkwoordspelling verbrand, omdat die toch niet werkten. Daniël biedt leerlingen liever op een andere wijze de noodzakelijke structuur aan, die ze op deze leeftijd zo hard nodig hebben. Steeds komen dezelfde zes stappen terug: welke afspraak maken we met elkaar over deze leervraag? (geformuleerd door de leerlingen op basis van oude en nieuwe kennis), wat is bij dit onderwerp het Anker? (ook aan een onderwerp als werkwoordspelling kun je iets persoonlijks koppelen), waarom heb ik dit nodig (betekenisvol), welke woordenlijst kan ik bij deze leervraag maken?, kan ik het ook tekenen? (zeker als het moeilijk voor me is) en hoe kan ik het oefenen? (vanuit verschillende invalshoeken).

In een andere deel van de unit legt Remy, die zo goed in tekstverklaring is, aan medeleerlingen en de docent uit hoe hij steeds de belangrijkste hoofdzaken uit een tekst haalt. Tot slot volgt een behoorlijke groep leerlingen zelfstandig de BBC-cursus ‘All you need to start learning… French’. Twee vliegen in één klap. Ze willen vooral niet gestoord worden. Op het prikbord lees ik dat morgen op deze plek ook Vlaamse en Duitse storytellers zullen zijn. Olga Aussems en Kim Ravers en twee leerlingen zullen er visuele notulen van maken.

In de Science Unit leren op dat moment leerlingen bij de module Optische illusie veel over de werking van het oog, over de koppeling van het oog en de hersenen en Kunst & Optische Illusie (Escher & Optical Art).

In de Emo Unit proberen leerlingen via een relatiecirkel te bedenken welke invloed het stoere maar gevaarlijke pauzespelletje ‘dissen’ op de groepssfeer heeft. Een deel van de kostbare tijd wordt besteed aan Gelukskunde. Aan het einde van het emo-uur stopt elke leerling een papiertje met zijn naam in een ballon. De ballonnen worden opgeblazen en de ruimte ingeslagen. Er wordt afgesproken dat je binnen een week contact opneemt met de persoon van wie de naam in de ballon zit die je vangt. Samen ga je dan uitzoeken hoe je iets in de omgeving van de school kunt verbeteren.

Als ik op weg ben naar de Netwerk Unit, zie ik heel even hoe in de Wiskunde Unit een groepje voor het smartboard een les van de KhanAcademy aan het volgen is. Helaas is de Netwerk Unit nog leeg. Een schema naast de deur verklapt dat de eerste tutoren uit het lokale bedrijfsleven pas wat later die middag met de leerlingen aan de slag gaan. Tot mijn verrassing lees ik dat in diezelfde ruimte op vrijdagmiddag een sessie ‘Talentopstellingen’ van Brenda Vos voor nieuwe mentoren zal plaatsvinden. In de Scool Cinema naast deze unit zie ik hoe leerlingen uitzoeken welke You Tube-filmpjes ondersteunend kunnen zijn bij het Biologie-thema 'Ademhaling'.

Ik hoor opeens muziek van een bekend duo en…. schrik wakker. Het is mijn wekkerradio en dus zijn het Giel Beelen en Speelman & Speelman, die me uit mijn droom hebben gehaald. Een droom vol met kostbare indrukken, zeer recent vlak na elkaar opgedaan tijdens één Inspiratieavond in Geleen en één Inspiratiedag in Maarn. Als al die enthousiaste mensen die erbij waren nu eens samen een hele nieuwe vorm van onderwijs zouden bedenken, mijmer ik. Voordat ik het besef, doezel ik weer in en droom ik veilig verder. Of komen dromen altijd ooit uit? Zelfs in de complexe onderwijswereld?

Nieuwe start (2)

Wat kan/wil ik delen over de Inspiratiedag ''De Tussentijd"

Tijdens de workshop Inspiratiekaravaan keken we ook naar de volgende clips:



In de pauze traden Speelman & Speelman op. Zij zongen ook het prachtige nummer over het meisje van 12 jaar dat onlangs op een schoolreisje beviel van een kind:



Dit zijn photostreams van het Tussentijd-festival:

http://bit.ly/ldjgvN 

http://bit.ly/kpat00

Visuele notulen en programmaboekje:

http://bit.ly/l8zVIc

En dit zijn enkele bijzondere blogs/sites van mensen, die ook aanwezig waren:

http://www.ditisolga.blogspot.com/

http://jcvaessen.wordpress.com/

http://www.brendavos.nl/

http://www.hemszwier.nl/

http://www.ronvangils.nl/

http://www.denkbeeldenstorm.nl/ 

http://www.josienpennings.nl/

http://www.frisgroen.blogspot.com/

http://bloei-coaching.nl/

http://joyxke.wordpress.com/

http://www.tedxyouth.nl/

http://www.meestersadvies.nl/

http://www.kracht-inspiratie.nl/

http://wijsvooruit.nl/

http://www.detussentijd.nu/

http://www.bureauplay.nl/

http://www.hypertekst.nl/ 

http://www.leducatora.com/

http://www.kuster-mulder.nl/

(ik zet er graag nog andere bij!)

Twee nieuwe woorden:

Excellereren (door)groeien in waar je al heel goed in bent)

Lefhebberij



Nieuwe start

Gisteren heb ik een nieuwe start gemaakt. Terwijl op mijn huidige school, locatie Eijkhagen van het Charlemagne College, mijn collega's een dag zonder mij verder werkten aan de loodzware klus om de zeer noodzakelijke bezuigingen en een kwaliteitsimpuls te koppelen, had ik het voorrecht om in een unieke omgeving het startschot voor een eigen nieuwe uitdaging te kunnen geven. Zo heb ik in elk geval de Inspiratiedag rondom het boek 'De Tussentijd' van Debbie Molhuizen in Maarn ervaren.

Dat boek heeft ook mij geholpen om in de afgelopen maanden vaker stil te staan bij wat mij drijft en waar het in het leven werkelijk om gaat. 'De Tussentijd is een periode waarin je het oude achterlaat en waarin het nieuwe nog niet helemaal bekend is,' kun je op de flaptekst lezen. Zo heb ik de eerste helft van 2011 daadwerkelijk ervaren.

Voor mij was dit ook een blogloze periode, omdat ik te vaak het gevoel had helemaal leeggezogen te worden door de problematiek die bovengenoemde koppeling met zich meebracht. Ik kwam niet meer toe aan wat mij in vuur en vlam kan zetten: naast schrijven is dat leren van elkaar, invulling geven aan betekenisvol en goed onderwijs, inspireren en geïnspireerd worden en vooral samen met collega's nieuwe onderwijskundige uitdagingen aangaan. Zoals dat in de eerste jaren op deze unieke school aantoonbaar het geval was. Toen had ik wel degelijk de energie voor het bedenken van Gelukskunde en Slimmerkunde, aan het daadwerkelijk ondersteunen van en leidinggeven aan onderwijsversterking en o zo veel meer. Maar opeens werd het Heilige Vuur gedoofd door nooit voor mogelijk gehouden personele problemen en een giga bezuinigingsoperatie. Maandenlang verruilde ik in dit overlevingsscenario verplicht het klaslokaal, de mooie ontmoetingsplekken op school, de contacten met leerlingen en collega's in voor ontelbare uren bezig zijn met cijfers, cijfers en nog eens cijfers en veel te veel vergaderuren. Door de onzekerheid over hun eigen toekomst zag ik in de ogen van veel collega's, net als anderen bij mij, het licht doven. Passie werd voor hen angst voor de toekomst en teleurstelling, humor opeens cynisme, 'gaan voor' steeds vaker 'afhaken door toenemende werkdruk'. En ik voelde het ook zo, al wordt dat bij een directielid vaak niet (h)erkend.

Net als veel collega's, zo schat ik in, bleef ik slechts overeind door die paar mensen die er altijd zijn als je ze zo nodig hebt. Dankzij hen kwam ik ondanks alle pijn en emotie aan die Tussentijd toe en daarin probeerde ik stappen te zetten die weer bij me zouden passen. Veel mensen om me heen weten het resultaat: in september heb ik het voorrecht om te mogen starten met een TalentenAcademie voor zowel docenten als leerlingen. Gisteren heb ik die overwinning op mezelf gevierd in een prachtig park en een kasteelachtig conferentieoord in Maarn bij Utrecht. Samen met allerlei inspirerende mensen om me heen, die blij voor mij waren en van wie er heel wat aangeboden hebben mee te helpen om van die TalentenAcademie een succes te maken.En opeens had ik vandaag de mentale energie om weer blogs te gaan schrijven, niet 1 maar zelfs 2. Want in die tweede wil ik graag enkele filmpjes en sites van deze mensen met je delen.

Oh ja, bij een nieuw proces hoort ook een andere naam. Vaarwel slimmerkunde.blogspot.nl! Je vindt me op de digitale snelweg nu onder de naam Het Andere Gelijk. In blogtermen: hetanderegelijk.blogspot.com.

Tot slot: op het Tussentijd-festival kon je gisteren ook aan Olga Aussems je verhaal kwijt en zij tekende daar dan een visitekaartje voor je nieuwe 'reis' bij. Bovenstaande tekening maakte zij voor mij. De 'opdracht'die ik eruit haal: zorg bij de nieuwe uitdaging voor meer balans tussen inspanning en ontspanning, trek niet te stevig aan de touwtjes (open handen!) en ga op zoek naar ruimte voor jezelf en voor al die anderen. Het resultaat zal dan even verrassend zijn als een verblindend mooie regenboog, zoals die voor mijn gevoel ook nog niet zo lang geleden boven Eijkhagen te zien was en over niet al te lange tijd ongetwijfeld weer.