Welkom

Mijn naam is Tjeu. Een ontelbare woordenstroom heb ik in mijn leven al gedeeld. Met vrienden, lezers, leerlingen, collega's en onbekenden. Vol liefde, emotie, soms met woede, dan weer met grote dankbaarheid. In boeken, op schoolborden, in trendy magazines, tijdschriften en nu online. Voor mij, voor jou.



zondag 30 januari 2011

Wat een week!

'Elke minuut dat je druk maakt over het verleden, gaat af van je toekomst'. Deze mooie spreuk, waarvan de bedenker onbekend is, werd deze week als tweet de wereld ingestuurd. Toch kijk ik even terug op de afgelopen enerverende week. Ik maak me er namelijk niet druk om, maar wil die 7 dagen van inspiratie, bijzondere ontmoetingen en momenten graag vastleggen en delen.

De week begon maandag op school met een aantal boeiende gesprekken met docenten. Onze school heeft last van de gevolgen van de krimp, maar dat biedt ook kansen om je onderwijs te versterken en dat besef begint te groeien. Snoeien en bloeien, het kan. Daarna ontmoet ik op dezelfde plek waar ik in 2000 en 2001 met Rinus Michels aan zijn voetbalbijbel mocht werken, de huidige bondscoach Bert van Marwijk. Dat is de rustgevende en luxueuze omgeving van Chateau St. Gerlach, bijna op loopafstand van zijn woning in Meerssen. Het is mijn zesde interview met Van Marwijk voor 'mijn' vakblad De Voetbaltrainer. Eerder als trainer van Meerssen, daarna als trainer van Fortuna Sittard, Feyenoord, Borussia Dortmund en startende bondscoach. Het wordt deze keer, vakinhoudelijk, de meest bijzondere ontmoeting uit die reeks. Op verzoek kijkt Van Marwijk o.a. naar beelden van Nederland-Zweden en tot in de kleinste details legt hij vervolgens uit wat hij in de toch al zo succesvolle speelwijze van Oranje nog wil verbeteren. Voetbalkenners zal het niet verbazen dat daarbij steeds opnieuw de naam 'Barcelona' valt. Twee uur later ga ik tot vroeg in de avond met leerkrachten van groep 8 aan de slag over digitale vaardigheden. Niemand van de aanwezige onderwijzers blijkt te twitteren, zet social media structureel in de lessen in of heeft ooit van een Prezi-presentatie gehoord. Gaat dus snel veranderen dankzij Slimmerkunde :)

De dinsdag stond helemaal in het teken van de presentatie van Slimmerkunde tijdens de openingsdag van de NOT in Utrecht. Het mooie is dat bijna alle auteurs aanwezig zijn en we samen weer ervaren hoe uniek onze groep is. We beginnen op de plek waar het allemaal begonnen is: S2M, de plek in Hoog Catharijne waar het Nieuwe Werken dagelijks op een fantastische manier in praktijk wordt gebracht. Met de massaliteit van de NOT heb ik vervolgens weinig. Veel van hetzelfde, weinig echt vernieuwend. Ik ben zo verwaand om te stellen dat Slimmerkunde eruit springt qua concept en gedachtegoed. Ik mag het eerste exemplaar overhandigen aan een uiterst sympathieke Ben Woldring. Specialer is nog dat ik kan aankondigen dat Malmberg bereid is om tot 1 maart het Slimmerkunde werkboek gratis te laten downloaden, om onze 'missie' zoveel mogelijk te kunnen verspreiden in onderwijsland. Bijzonder: onze eigen visual writer Kim Ravers brengt 'live' de presentatie en de aansluitende workshop in beeld door alles in een voor haar kenmerkende tekening vast te leggen. Klik hier voor het resultaat. Ook om blij van te worden: de uitgever die mijn boek over Foppe de Haan in het Fries heeft uitgebracht en nu, samen met zijn vrouw, tot mijn beste vrienden behoort, is er ook onverwachts. Ik eindig met een interview voor het veel gelezen Prima VO en nootjes in een zak en een blikje Heineken op de aangekondige 'champagnemeeting' van Malmberg. Geen probleem als je voor de rest alleen maar intens geniet.

Op woensdag concentreer ik me op en maak ik tegelijk hoog tempo in het aanpakken van schoolse zaken. De deur van mijn kamer staat de hele dag open en veel mensen begrijpen gelukkig waarom. Dat geldt ook voor de aansluitende ouderavond. Nog net op tijd kan ik me melden voor de erg noodzakelijke repetitie van de sambagroep in mijn persoonlijk huiscafé De Zwarte Ruiter in Gulpen. Onnodige stress tijdens je hobby: het zou verboden moeten zijn, maar soms ontkom je er niet aan. Gelukkig wordt er ook nog veel gelachen en tot middernacht nagenoten.

De donderdagochtend begint met een lang interview over Slimmerkunde voor de Limburgse en GPD-kranten. Mijn compagnon, vriend en co-auteur Egid van Houtem is er ook bij. De foto wordt gemaakt door Harry Heuts, die een week eerder in de prijzen viel door zijn foto van Iggy Pop tijdens Pinkpop. De journalist is Johan van de Beek, begenadigd columnist van De Limburger. Komende dinsdag zien we het resultaat. Spannend. Twee uur later zit ik in een Indonesisch restaurant bij de Jaarbeurs in Utrecht om over de toekomst van De Voetbaltrainer en mijn rol daarbij te praten. Ik ben zo verstandig om geen knoflook te eten, al blijkt dat in dit type restaurant schier onmogelijk. Deze keer is het overleg met de uitgever niet alleen gezellig, maar ook uiterst effectief en daarom verlaten we allemaal met een goed gevoel dit opmerkelijke restaurant. Vijf minuten voor half vier schiet ik in de stress. Er zit welgeteld 1 persoon in de congresruimte waar Fanny Koerts en ik weer een workshop Slimmerkunde geven. Die stress had dus ook deze keer niet gehoeven: vijf minuten later is de zaal prima gevuld met steeds enthousiaster wordende onderwijsmensen uit Nederland en België. Soms draaf ik wat door, maar gelukkig weet Fanny dan heel slim en lief tegelijk, maar o zo effectief in te grijpen door het gewoon over te nemen. De opzet van de workshop slaat zichtbaar aan, want tot lichte ergenis van de werknemers van de Jaarbeurs loopt deze laatste workshop behoorlijk uit door alle vragen uit het publiek. Terug in Gulpen duik ik verplicht de kroeg in, waar de beste drie buuttereedners van dit jaar mij een uiterst amusant slot van alweer een bijzondere dag bezorgen.

Op vrijdagochtend staat altijd de directievergadering in mijn agenda. Maanden is het louter over de onvermijdelijke bezuinigingen gegaan. Nu gaat het gelukkig weer over onze onderwijskundige toekomst en ik voel me een ander mens. Ook val ik in voor een zieke docent Nederlands. In vier lessen moet ik een wat langere periode van afwezigheid zien te overbruggen. Ik besluit de methode aan de kant te leggen en de belangrijkste hoofdzaken uit het hoofdstuk op basis van nieuwe leerstrategieën met deze vwo-leerlingen te bestuderen. Mijn volgende blog zal daarover gaan. In de middaguren wordt weer eens bewezen dat ook docenten vaak een erg groot beroep op hun korte termijn-geheugen doen. De algemeen directeur neemt afscheid. De belangstelling valt tegen. Personeelsleden zijn het niet eens met enkele beslissingen in de laatste maanden van zijn 'regeerperiode'. Maar ze vergeten hoeveel hij in die tijd daarvoor voor de school heeft betekend en hoe hij zelf steeds uiterst attent was als iemand van school in de problemen zat. Gelukkig krijgen we als directie in de avonduren de kans hem alsnog een warm bad van afscheid aan te bieden door samen te lachen en woorden naar elkaar uit te spreken die er toe doen.

De zaterdag gebruik ik om de recente studiedag en het interview uit te werken. Ik ervaar het niet als werken, zoveel plezier beleef ik eraan. Tussendoor ontspan ik me op de traditionele manier en op die momenten denk ik ook terug aan al die bijzondere mensen die ik de afgelopen week heb mogen ontmoeten. Het is al eens eerder uitgesproken: wat ben ik een bevoorrecht mens. Dankzij al die andere mensen die mijn leven verrijken. Dank je wel, Koen, Ity, Fanny, Martijn, Bas, Egid, Margreet, Niels, Egid, Lex, Stefan, Frederike, Erno, Joost, Kim, Anita, Theo, Jan, Margret, Math, Paul, Maurice, Harry, Marian, Annette, Annet, Pierre, Yolan, Brechje en al die anderen. En vooral niet te vergeten: Anouk, mijn dochter, met wie ik op de laatste dag van deze in te lijsten week al heel vroeg foxtrottend op carnavalsmuziek door de huiskamer heb gedanst.

zaterdag 29 januari 2011

Debat

Vorige week werd ik uitgenodigd voor een radiointerview over Slimmerkunde in het programma De Stemming bij de Limburgse zender L1.  Naast me zit op die mistige zondagochtend voormalig minister Jo Ritzen, die met veel enthousiasme op het werkboek reageert. Ik maak in diezelfde uitzending ook het livedebat mee tussen Laurence Stassen, lijsttrekker van de PVV in Limburg en Margriet van Tulder, in dezelfde rol voor GroenLinks. Inhoudelijk gaat volgens de regels van het debat de winst naar Van Tulder, die haar mening voortdurend met argumenten weet te ondersteunen. Maar toch stapt zij na afloop niet met een voldaan gevoel het podium af. Ze moet zich gevoeld hebben als iemand die graag wil voetballen, maar ontdekt dat de tegenstander geen bal op het veld wil.

Het werd namelijk nooit een debat, omdat liefst 12x de uitdaging aan het adres van Stassen om toch iets te vertellen over hoe de PVV de problemen in Limburg gaat aanpakken met oneliners als 'we gaan het nog bekijken', 'dat zien we na 2 maart', 'we zullen dat nog goed bestuderen' wordt weggepoetst. Als Van Tulder haar terecht wijst op een inhoudelijke blunder, gaat de PVV-vrouw heel slim niet in op de bewijslast, maar ís ze klaar als ze zegt: 'Als u het niet wilt begrijpen, dan niet.'

Op de terugreis vraag ik me af hoeveel mensen, mocht dit 'debat' op de tv zijn uitgezonden, Margriet een verwaande trut zouden hebben gevonden en Laurence een moordwijf dat tenminste zegt waar het op staat? Later die dag worden de eerste polls voor de Provinciale Staten bekendgemaakt. Naar verwachting wordt PVV met afstand de grootste partij en verliest GroenLinks.

Als ik campagneleider van een van de andere partijen was, zou ik meteen een uitnodiging naar alle andere partijen sturen om samen een dag op de hei te gaan zitten en te bedenken met welke oneliners je zou kunnen 'terugslaan'. Want elke partij die puur op basis van argumenten en partijprogramma de komende week de strijd met de PVV zal aangaan, kan de winst op 2 maart vergeten. Zeker weten.   

zaterdag 22 januari 2011

Durf te vragen

Eindhoven was gistermiddag even voor mij een ander soort lichtstad. Jarenlang overbrugde ik wekelijks de afstand Gulpen - 040 louter voor voetbaldoeleinden. Als scout van PSV, wedstrijdanalist voor Guus Hiddink en beroepsmatige bezoeker van PSV-duels en interlands. Het was de periode waarin het licht vooral gebundeld naar me scheen vanuit hoge lichtmasten in het stadion en op de trainingsvelden van De Herdgang. Het was de tijd dat PSV aan de hand van diezelfde Hiddink en Kees Ploegsma wel nog de Nr. 1 van Europa kon worden.

Op zaterdag 22 januari liet ik datzelfde imposante stadion symbolisch en fysiek links liggen om 2.8 tomtom-kilometers verder uit te stappen bij Seats2Meet in Strijp-S. Dat is het stadsdeel in Eindhoven waar steeds meer creatieve ondernemingen en mensen alle ruimte krijgen om zich te vestigen en te ontplooien. In twee korte filmpjes is dat mooi te zien:



In die inspirerende ruimtes van S2M hadden zich zaterdag nog tientallen andere bezoekers uit heel het land zich gemeld voor een Durftevragen-sessie. Het concept is even eenvoudig als subliem. De doelstelling van de bedenkers: elkaar helpen om dat te laten lukken wat jij wilt dat lukt. Dat kan dagelijks door op Twitter je brandende vraag te koppelen aan de hashtag #durftevragen. Grote kans dat je dan binnen een paar minuten zelfs op de meest specifieke vraag van enkele van de vele tienduizenden #durftevraag-volgers een oplossing krijgt aangereikt. 

Tijdens zo'n livesessie als zaterdag in Eindhoven heb je diverse mogelijkheden om je ei te leggen. Je kunt vragen op grote posters schrijven en bezoekers die je verder willen helpen, plakken er dan een lichtgroen durftevragen-plakker of het bekende gele post-itje bij met suggesties of contactgegevens. (Ik leer meteen iets handigs van mijn buurvrouw: als je wilt dat zo'n post-it niet gaat krullen, moet je het van de zijkant afscheuren...) Veel indringender zijn vervolgens de sessies waarbij je met 10 mensen in een kleine ruimte elkaar verder helpt. De werkvorm: 1 persoon formuleert zo precies en concreet mogelijk een vraag en mag daarna niets meer zeggen om niet in een 'ja,maar...'-sfeer terecht te komen. Vervolgens wordt die vraag op een grote poster geschreven. De andere aanwezigen plakken na een korte toelichting allemaal tips op diezelfde plakkertjes onder de vraag. De vragensteller neemt die poster met al die tips naar huis en kan dan selecteren wat voor hem of haar bruikbaar is om volgende stappen te zetten.

Je wilt niet weten wat die formule aan creatieve energie losmaakt. In nog geen tien minuten tijd kun je zo mensen fantastisch verder helpen hun dromen te realiseren. Bijvoorbeeld in mijn groep Elma Roelvink, die haar opmerkelijk project over de eetbare stad graag wil uitspreiden over andere steden (http://www.plukdestad.nl/). Of Yoeke Nagel, die wat meer workshops over 'Damestasjeslezen' en 'Magische teksten schrijven voor groepen' wil geven. Yoekes droom is niet zo mijn ding, maar ik vind het deze middag toch heerlijk om haar op basis van mijn eigen journalistieke ervaring verder te kunnen helpen.

Dat geldt ook voor Sietse Sterrenburg, die drama een dominantere plek in het voortgezet onderwijs wil geven. Dan gebeurt iets bijzonders. Een van de eerste tips die Sietse krijgt: 'Er komt deze week Slimmerkunde op de markt, ontwikkeld op een bijzondere school in Limburg. Neem eens contact met die mensen op. Kijk maar op Slimmerkunde.nl' Voor de goede orde: die tip krijgt Sietse niet van mij, maar van een ander groepslid. Als ik me dan voorstel als de bedenker van Slimmerkunde en dat ik hem graag in de pauze al wil bijpraten, is iedereen er nog eens van overtuigd: 'toeval bestaat niet.' 

Twee minuten later geeft iemand Sietse het advies om eens contact op te nemen met de makers van de populaire tv-jeugdserie SpangaS, dat zich op een school afspeelt. Meteen schakel ik zelf ook: Slimmerkunde en Gelukskunde als vakken op de school van de SpangaS-helden, zou dat niks zijn? 15 seconden later krijg ik al een telefoonnummer van een contactpersoon aangereikt. Nu begrijp ik waarom landelijke Durftevragen-sessies vaak al weken vooraf volgeboekt zijn.

Na de pauze neem ik met veel plezier deel aan een workshop 'Social media voor gevorderden' van een stuiterende maar heel inspirerende Sanne Roemen. Ik maak ook opnieuw kennis met het fenomeen van waardebepaling achteraf. Maar daarover en nog veel meer over de idealen en werkwijze van het 'Durftevragen'-team is alles te lezen op de vernieuwde site http://durftevragen.com/ en te zien in dit filmpje uit het NOS-journaal:
 

Als ik tegen zessen de parkeerplaats van Strijp-2 verlaat, bedenk ik me twee dingen. Ooit kwam ik naar Eindhoven om jonge talenten te zien groeien. Nu om volwassen mensen te ontmoeten die ook mij laten groeien en van waarden uitgaan waar ik een heel goed gevoel bij heb. En... ik moet snel nadenken over hoe de perfecte durftevragen-werkvorm een plek in het Nederlandse onderwijs kan krijgen. Sessies met leerlingen, met leerlingen en docenten, met leerlingen en ouders, met leerlingen en ondernemers, etc. De eerste afspraken zijn inmiddels gemaakt! Dat wordt na de komende overvolle Slimmerkunde-presentatie-week alweer koffiedrinken met nieuwe leuke mensen!

Een mooie fotoserie van de Durftevragen-sessie, gemaakt door Léontine van Geffen-Lamers
Nog een nagekomen bijzondere vraag tijdens deze Durftevragensessie. Reageer a.u.b. naar Joost.

zondag 9 januari 2011

Kriebeldag

Gisteren heb ik zo'n typische kriebeldag gehad om stiekem in te lijsten. De lokale postbode rook, na weken van sneeuwoverlast bij het uitvoeren van zijn werk, net als ik al een beetje lente in de lucht en kwam fluitend een pakketje brengen. Meteen overvielen mij die kriebels alsof het de uitslag van een belangrijk examen betrof. Niet zo gek, want het logo van uitgeverij Malmberg verraadde het al: het eerste exemplaar van Slimmerkunde lag op de deurmat. Dit is wat ik op zaterdag 8 januari 2010 om 10.52 uur zag:



In het voorjaar van 2010 vroeg ik Martijn Aslander en Fanny Koerts van Lifehacking.nl in S2M in Utrecht om mij te ondersteunen bij de opvolger van Gelukskunde, de zo succesvolle VO-module over sociale vaardigheden. Ik wist exact wat het moest worden: een project om de digitale vaardigheden bij leerlingen zo te ontwikkelen dat ze internet veel slimmer inzetten bij hun studie. Of anders geformuleerd: hoe kunnen zij (én veel van hun docenten!) beter hun weg in het enorme aanbod van online kennis vinden en daarmee hun voordeel doen? We besloten de medeauteurs vooral via de social media te scouten. Al snel ontstond er op die manier een unieke groep van studenten, docenten, experts op het gebied van ICT & Onderwijs, bloggers, een virtual writer en Lifehackers.

Na een aantal centrale sessies nam ieder zijn eigen verantwoordelijkheid en ontstond er al snel basismateriaal voor zowel een werkboek als een site, die volgende week de lucht in kan. Voor mij minstens zo belangrijk: deze nieuwe groep mensen verrijkte mijn leven enorm, omdat ze met bijzondere kernwaarden door het leven stapt. Kennis, zonder voorwaarden vooraf, altijd en overal willen delen. Waardebepaling achteraf... Een ontmoeting vooral zien als een mogelijkheid om samen te kunnen groeien en niet om er alleen zelf beter van te worden. Het was allemaal zo bijzonder. In deze eerste maand van januari gaan we het resultaat met de wereld delen. Op de Nationale Onderwijs Tentoonstelling in Utrecht vindt op 25 januari de officiële presentatie plaats, inclusief de eerste workshops voor docenten. In deze blog zal ik de komende tijd zeker nog vaker op Slimmerkunde terugkomen. Maar eerst gun ik me de tijd om even weg te dromen als ik over de gladde kaft van het gloednieuwe werkboek strijk en ondertussen herinneringen ophaal over het indrukwekkende proces van hoe dit project vorm heeft gekregen.

Maar er waren gisteren nog meer kriebels. Een paar uur later luisterden mijn partner en ik met ingehouden adem naar een uniek concept uit Engeland dat iemand naar Nederland wil halen en verspreiden om daarmee heel veel mensen een beter leven te bezorgen. Wordt dit dé nieuwe uitdaging, ook voor mij? Ik heb er in elk geval dit weekend ook nachtkriebels van gehad...

Tot slot kriebelde en wiebelde het gisteravond van alle kanten, want het uitroepen van de nieuwe prins Carnaval in mijn dorp is jaarlijks het persoonlijke startsein voor een nieuw seizoen van feestvieren, samen met de leden van mijn zaate hermenie/sambaband DatDatMog. Carnaval zit in mijn genen. Ik weet het, dat is onbegrijpelijk voor iedereen bij wie in zijn of haar hersenen geen extra stoffen worden vrijgemaakt als carnavalsmuziek klinkt. Bij mij was dat gisteren aan het einde van deze speciale kriebeldag en -nacht wel het geval toen ik heel vrolijk insliep (en vanochtend weer wakker werd!) met mijn favoriete carnavalskraker. En dat allemaal in de aanloop naar de 6 dolle dagen waarop ik niet veel kennis maar vooral weer veel plezier met anderen zal delen: